بررسی وضعیت چاقی، لاغری، سطح فعالیت بدنی و مصرف مواد غذایی در دانش آموزان پسر مدارس راهنمایی شهر ماکو

  بررسی وضعیت چاقی، لاغری، سطح فعالیت بدنی و مصرف مواد غذایی در دانش آموزان پسر مدارس راهنمایی شهر ماکو     دکتر علیرضا دیدارلو [1] ، توحید عزیززاده [2] * ، دکتر رسول قره آغاجی [3] ، دکتر محمد علیزاده [4] ، دکتر عبدا... خرمی [5] ، رضا پورعلی [6]     تاریخ دریافت 15/01/1392 تاریخ پذیرش 12/03/1392     چکیده   پیش زمینه و هدف: چاقی و لاغری از عوامل مهم تهدید کننده‌ی سلامت هستند و مقابله با آن‌ها نیازمند داشتن اطلاعاتی در مورد میزان شیوع و عوامل خطر آن‌هاست. هدف این مطالعه کمک به تکمیل دانش استانی و کشوری در مورد میزان شیوع و عوامل خطر چاقی و لاغری است.   مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی بر روی یک نمونه‌ی معرف از دانش آموزان پسر پایه‌ی اول تا سوم راهنمایی 12 تا 14 ساله مدارس پسرانه‌ی شهر ماکو انجام شد. 650 نفر با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات دموگرافیک با استفاده از چک لیست، مصرف مواد غذایی از طریق پرسشنامه‌ی بسامد خوراک روا و پایا و فعالیت بدنی از طریق پرسشنامه‌ی فعالیت بدنی (PAQ-C) روا و پایا مورد ارزیابی قرار گرفت. وزن و قد با روش استاندارد اندازه‌گیری شده و نمایه‌ی توده‌ی بدنی (BMI) محاسبه گردید. داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.   یافته‌ها: شیوع لاغری، اضافه وزن و چاقی به ترتیب 1/12درصد، 8/10درصد و 8درصد بود. ارتباط معکوس و معنی‌دار بین سطح فعالیت بدنی و BMI و ارتباط مستقیم معنی‌دار بین سطح تحصیلات والدین و رفتارهای کم تحرکی نظیر تماشای تلویزیون و کار با رایانه با BMI مشاهده شد. علی ‌ رغم بالا بودن کالری دریافتی در افراد چاق، ارتباط معنی‌داری بین BMI و دریافت کالری و درشت مغذی‌ها مشاهده نشد. همچنین در این مطالعه بین تعداد دفعات مصرف صبحانه و BMI ارتباط معنی‌داری دیده نشد.   بحث و نتیجه گیری: مطالعه بیانگر شیوع بالای هم اضافه وزن و هم کم وزنی در بین دانش آموزان پسر شهر ماکو می‌باشد. برای مقابله با پدیده‌ی اضافه وزن در نوجوانان پسر شهر ماکو افزایش فعالیت فیزیکی، کاهش مدت زمان تماشای تلویزیون و کار با رایانه و نیز افزایش آگاهی تغذیه‌ای والدین تحصیل‌کرده مفید به نظر می‌رسد.   کلید واژه‌ها: چاقی، اضافه وزن، لاغری، فعالیت بدنی، مواد غذایی، دانش آموزان مقطع راهنمایی     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره چهارم، پی در پی 45، تیر 1392، ص 283-275     آدرس مکاتبه: اداره آموزش و پرورش شهرستان شوط، تلفن: 04624221800   Email: [email protected]   [1] استادیار، گروه بهداشت و پزشکی اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   2 دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزش، اداره آموزش و پرورش شهرستان شوط، مدرس دانشگاه (نویسنده مسئول)*   [3] استادیار، گروه آمار و اپیدمیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   4 استادیار، گروه علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   [5] استادیار، گروه پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   6 مربی، گروه بهداشت و پزشکی اجتماعی ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه